Het eigen vermogen van onze gemeente bestaat uit verschillende reserves. In deze paragraaf gaan we alleen in op de hoofdzaken rond deze reserves. De bijlagen die we hieronder noemen, geven een uitgebreider beeld van de diverse reserves en de veranderingen die er in 2015 waren.

Bijlage A: specificatie reserves en voorzieningen
Bijlage B: specificatie bestemmingsreserve Ontwikkeling Apeldoorn

Bijlage C: specificatie algemene reserve

Bijlage D: specificatie bestemmingsreserve overlopende projecten

Het overzicht hieronder laat de stand van het eigen vermogen per 31 december 2015 zien.

Mutaties reserves
Hieronder geven we een korte toelichting op de belangrijkste reserves en de ongewone veranderingen in 2015. Volgens de nieuw regels voor de indeling bestaat het eigen vermogen uit drie categorieën: algemene reserve, bestemmingsreserves en resultaat dienstjaar.

Algemene reserve (07.1)
In de beginbalans hebben we het negatieve rekeningresultaat van € 3,8 miljoen over 2014 verrekend met de Algemene Reserve. Bij de Algemene Reserve horen ook de tekorten die in het verleden zijn ontstaan bij het Grondbedrijf. De totale Algemene Reserve is per saldo € 22,5 miljoen negatief. We hebben in 2012 met u afspraken gemaakt om deze negatieve reserve in 10 jaar weer aan te vullen.

Bestemmingsreserves (07.05)
Bij deze post gaat het om een groot aantal individuele reserves die elk een eigen bestemming hebben gekregen. We hebben er geld uitgehaald en ingestopt volgens de bestemming van de reserve en binnen de richtlijnen van de nota reserves en voorzieningen die u heeft vastgesteld. U kunt de toelichting op de programma's lezen om een beeld te krijgen van de programma’s en producten waar de veranderingen mee te maken hebben. Daar ziet u per beleidsproduct of een voordeel of nadeel met de reserves is verrekend.
Hieronder vindt u een toelichting op alle bestemmingsreserves.

Bestemmingsreserve Ontwikkeling Apeldoorn (BROA)
In bijlage B ziet u welke bedragen uit de BROA we in 2015 hebben gebruikt en welke bedragen we erin hebben gestort.
Bestemmingsreserve kapitaallasten/kapitaallastenreserve
We hebben bijdragen uit deze reserve aan investeringen op de balans gezet als reserve kapitaallasten. Volgens het BBV moeten we investeringen namelijk bruto activeren en mogen we bijdragen uit de reserves daar niet van aftrekken. Gedurende de looptijd van de investering valt elk jaar een deel van deze reserve vrij om de jaarlijkse kapitaallasten te dekken. Eind 2015 hadden we nog één kapitaallastenreserve, die voor Post Zuid (Tranformatieplan). De kapitaallastenreserve voor de Brinklaanparkeergarage hebben we in 2015 opgeheven volgens uw besluit bij de jaarstukken 2014.

Bespaarde rente op reserves (afname € 0,9 miljoen)
In 2015 hebben we in totaal € 0,5 miljoen rente toegevoegd aan een paar reserves, op basis van hun waarde per 1 januari 2015. We hebben een rente van 1,75% gebruikt, behalve voor kapitaallastenreserves en als we aparte afspraken hadden gemaakt. In de staat van reserves in bijlage A ziet u hoe de afname van € 0,9 mln is verdeeld over de diverse reserves.

Overlopende projecten (afname van € 0,5 miljoen)
We bepalen elk jaar welke exploitatiebudgetten die we niet of maar voor een deel hebben uitgegeven, we overbrengen naar het volgende jaar. In bijlage D staat een overzicht van de budgetten die we overbrengen naar 2016. Het gaat in totaal om € 7,2 miljoen. We doen dit volgens de kaderstelling overlopende budgetten en kredieten. De vrijval van € 0,9 miljoen die u in bijlage D ziet staan. zijn budgetten van 2014 die we in 2015 niet hebben gebruikt. Deze budgetten vallen vrij in de exploitatie. We lichten ze daar ook toe.

Reserve stelpost locatie woonwagenbewoners en kermisexploitanten (geen toe- of afname)
In deze reserve zit nog € 119.000. We hebben deze reserve na de renovatie van de Haere laten bestaan in verband met toekomstige kosten. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om kosten die we maken als we een tijdelijke standplaats verwijderen nadat de bewoner een vaste standplaats heeft gekregen. En om kosten van de monitoring van het grondwater. En om de kosten van een schadeprocedure die toen nog liep.

Reserve Bereikbaarheid Binnenstad (afname € 1,3 miljoen)
Het saldo van deze reserve is in 2015 met € 1,3 miljoen afgenomen. Dat komt vooral door lagere parkeeropbrengsten in 2015. We doen in 2016 een voorstel om de Reserve Bereikbaarheid Binnenstad opnieuw te bepalen. U kunt daar dan bij de voorjaarsnota een besluit over nemen.
Reserve Riolering
De reserve riolering is door een stelselwijziging overgeheveld naar de voorziening riolering.

Reserve Huisvuilrechten (afname van € 1,3 miljoen)
Het saldo van deze reserve is € 1,3 miljoen minder geworden. We hadden dat verwacht bij de vaststelling van de tarieven voor 2015. De reserve is per 31 december 2015 nog wel steeds hoger dan het maximum dat u heeft vastgesteld. Dat komt omdat het saldo van de reserve per 1 januari 2015 in werkelijkheid hoger was dan we hadden verwacht bij de vaststelling van de tarieven. We hebben voor 2016 de tarieven van de afvalstoffenheffing zo vastgesteld dat we verwachten dat het saldo van de reserve eind 2016 lager wordt dan het toegestane maximum. We verwachten in 2016 een afname van het saldo van € 0,6 miljoen.

Reserve Egalisatie Bouwleges (toename € 0,5 miljoen)
In deze reserve zat per 31 december 2015 een bedrag van € 2,0 miljoen. Dat is het gevolg van een toevoeging van € 0,5 miljoen in 2015. Dat bedrag is het saldo van legesopbrengsten en kosten die met leges te maken hebben. De lagere kosten zijn het gevolg van een eenmalige meevaller bij de externe kosten. Daarnaast hadden we een klein voordeel bij de legesopbrengsten.

Reserve schildersonderhoud straatverlichting (afname € 0,3 miljoen)
Vanaf 1995 plaatsen we alleen nog maar nieuwe lichtmasten met een poedercoating als beschermlaag. De levensduur van zulke masten is 50 jaar. Deze lichtmasten hebben in tegenstelling tot de oude lichtmasten bijna geen onderhoud nodig. We verwachten dat we de reserve vanaf boekjaar 2017 kunnen opheffen. We doen daarom geen stortingen meer in deze reserve.

Reserve vernieuwen bomenbestand (afname € 0,3 miljoen)
Het saldo van deze reserve is met € 0,3 miljoen afgenomen. Dat komt door uitgaven die we in 2015 deden voor het Weteringse Broek en de landschapsversterking in Uddel.

Reserve exploitatie begraafplaatsen (toename € 0,2 miljoen)
We hebben de opbrengst van het begraven en (verlenging van) onderhoud in deze reserve gestort. We hebben er geld uit gehaald voor kosten die we hebben gemaakt voor het beheren en onderhouden van de begraafplaatsen.

Egalisatiereserve wegenonderhoud (toe- en afname van € 2,5 miljoen)
We gebruiken deze reserve om de kosten van wegenonderhoud gelijkmatig te verdelen. We storten er voordelen in die we hebben bij aanbestedingen, en geld dat we in het begrotingsjaar niet gebruiken. We gebruiken de reserve samen met het geld uit de begroting en eventuele subsidies voor het onderhoud van de wegen. In 2014 kregen we € 1 miljoen van de provincie Gelderland voor onderhoud aan wegen, in het kader van de Robuuste Investeringsimpuls. We hebben dat geld plus de subsidie van € 1,5 miljoen voor 2015 toegevoegd aan de reserve. We hebben hetzelfde bedrag (€ 2,5 miljoen) uit de reserve gehaald om de lasten van het onderhoud te dekken.

Reserve onderwijshuisvesting (toename € 1,5 miljoen)
In de begroting 2015 en in deze jaarrekening hebben we rekening gehouden met een voordeel van € 1,4 miljoen bij de exploitatie van de onderwijshuisvesting  en een storting van € 0,3 miljoen vanuit deze reserve naar de algemene reserve. Dat is volgens uw besluit over de jaarschijf 2015. We hebben in 2015 ook het resultaat 2014 van € 0,4 miljoen in deze reserve gestort.
Bij de vaststelling van deze jaarrekening stellen wij u voor om het voordeel van € 647.000 op de onderwijshuisvesting toe te voegen aan deze reserve. We hadden dat voordeel niet begroot. Met dat bedrag kunnen we dan in 2016 achterstallig onderhoud uitvoeren. We hebben namelijk op basis van de kadernota onderwijshuisvesting 2016-2019 de uitvoering van het achterstallige onderhoud aan gymzalen verschoven van 2015 naar 2016.

Reserve sportactiviteiten (geen mutatie)
De reserve is bedoeld om schommelingen op te vangen in uitgaven, die vooral worden veroorzaakt door eenmalige activiteiten. In 2015 waren er geen veranderingen bij deze reserve.

Reserve Topsportevenementen (afname € 160.000)
U heeft deze reserve in 2009 ingesteld om het mogelijk te maken regelmatig mee te helpen om topsportevenementen naar Apeldoorn te halen, in het bijzonder naar Omnisport. U heeft daar in de jaren 2009 tot en met 2012 geld voor beschikbaar gesteld. We hebben hiervan in 2015 € 160.000 gebruikt voor de organisatie van het WK Beachvolleybal en de Fed Cup.

Reserve huisvesting (afname € 61.301)
We hebben aan deze reserve een bedrag toegevoegd voor de huisvesting van het managementbureau. En we hebben er een bedrag uitgehaald voor een voorziening voor groot onderhoud. Beide bedragen zijn volgens de begroting. Marktplein 3 hadden we al in 2014 afgerond. Daarom hebben we het bedrag van € 75.985 dat we daarvoor hadden begroot, niet meer aan de reserve toegevoegd.

Reserve aandelenkapitaal Teuge (afname € 45.042)
De vermindering (door vrijval op de exploitatie) is volgens de begroting.

Reserve BTW-compensatiefonds (afname € 0,4 miljoen)
U heeft deze reserve ingesteld om het structurele tekort op te vangen dat ontstond door de komst van het Btw-compensatiefonds. We hebben in 2015 geld uit de reserve gebruikt volgens de begroting. In 2016 valt nog € 210.000 vrij. Daarna kunnen we deze reserve opheffen.

Concern bedrijfsvoeringsreserve (toename € 32.092)
Deze reserve was per 31 december 2015 € 2,0 miljoen. Per 1 januari 2015 was dat € 1,968 miljoen. In 2015 hebben we € 1,791 miljoen uit de reserve gebruikt op basis van het besluit van de Directieraad. Hiertegenover stond een storting van € 1,823 miljoen. Dat was voor het grootste deel het positieve saldo van de eenheidskostenplaatsen. Volgens systematiek komt dat ten gunste van de reserve.

Algemene reserve Grondbedrijf (afname € 4,1 miljoen)
In 2015 waren er drie veranderingen in deze reserve. Ten eerste de verwerking van het nadelig resultaat van het Grondbedrijf uit de jaarrekening 2014. Het nadelig resultaat was € 6,9 miljoen. Ten tweede de verwerking van het resultaat over 2015. En ten derde de toevoeging van € 0,3 miljoen rente over het bedrag van de reserve per 1 januari. Het werkelijke resultaat was € 0,2 miljoen minder dan we hadden begroot. In deze jaarrekening stellen we voor dat bedrag ten laste te brengen van deze reserve. De reserve komt dan uit op € 9,7 miljoen.

Reserve De Haere (afname € 1,8 miljoen)
Deze reserve hebben we opgeheven bij de vaststellen van de jaarstukken 2014.

Reserve frictiekosten (toename € 2,3 miljoen)
De reserve frictiekosten maakte voorheen onderdeel uit van de voorziening frictiekosten. Om BBV-technische rendene is dit deel omgevormd tot een reserve.

Reserve onderhoud stadhuis (toename € 2,3 miljoen)
Voorheen hadden we middelen in de voroziening onderhous standhuis ten behoeve van het onderhoud van het stadhuis. Om BBV-technische redenen is de voorziening omgevormd tot een reserve.