Doelstelling

Verdere verlaging van de hoeveelheid restafval en meer inzet van herbruikbare stromen (als grondstof) in een, liefst, regionale of lokale circulaire economie.

Op grond van de wet Milieubeheer heeft de gemeente de plicht (zorgplicht in verband met volksgezondheid) voor het inzamelen en verwerken van het huishoudelijke afval. De taak en rol van de gemeente strekt echter verder. Belangrijkste ambitie in dat kader komt uit het afvalplan 2008-2012: minder dan 150 kg restafval per inwoner per jaar. Hoewel gehaald zal de weg naar minder afval onverminderd doorgezet worden.

Het afvalplan is afgelopen en verdient herijking. Landelijk, regionaal en lokaal zijn er vele ontwikkelingen die de inzameling van afval en herbruikbare grondstoffen in een ander daglicht zullen gaan stellen. Hierbij moet gedacht worden aan de verdere invoering van producentenverantwoordelijkheid voor meerdere afvalstromen, intensivering kunststofinzameling (inclusief discussie, landelijk, over vergoedingen) eventuele inzameling van drankenkartons, afschaffing van statiegeld, andere vormen van inzameling en afzet van textiel (inclusief kleding), de komst van de participatiewet (oa in relatie tot kringloopbedrijvigheid), landelijke, wettelijke, doelstellingen ten aanzien van hergebruik en het opnieuw inzetten van herbruikbare afvalstromen met een zo beperkt mogelijke uitval in de hele cyclus (circulaire economie). Een discussie over de rol van de gemeente zal hierbij noodzakelijk blijken te zijn.
In het programma afval is de begroting opgebouwd uit een aantal hoofdcomponenten. Circa 50% bestaat uit onderdelen gerelateerd aan de dienstverleningsovereenkomst (DVO) met Circulus (exclusief verwerking en eigendom containers). Circulus is voor de gemeente de uitvoerende organisatie voor vele afvalgerelateerde zaken. De gemeente is aandeelhouder van Circulus. Bij het onderdeel verbonden partijen meer hierover. Circa 25% van het budget is noodzakelijk voor de verwerking van het afval (exclusief inkomsten) en 25% voor de inzameling hiervan. Daarnaast zijn er kosten voor het beheer circa 10%.

Wat hebben we bereikt?

Minder restafval
In 2015 werd 65% van het afval gescheiden aangeboden. Daardoor wordt de hoeveelheid restafval steeds kleiner. In 2015 was dat 134 kg per inwoner. Dat komt vooral doordat Apeldoorners hun afval steeds beter scheiden. Als het gaat om apart inzamelen van gft hoort onze gemeente zelfs tot de beste gemeenten van Nederland.

Prestaties

• leveren van een nieuw afval- cq grondstoffen cq circulair economisch plan;
• Evaluatie kunststofinzameling en besluit over vervolg;
• Evaluatie textielinzameling (inclusief speelgoed, elektra en boeken) en voorstel voor aanpassing structuur;
• Besluit over aanpassing beheer containers door Circulus.

Wat hebben we gedaan?

Nieuwe containers
We hebben veel oude containers voor de inzameling van afval vervangen door nieuwe. Veel containers waren namelijk aan het einde van hun levensduur.

Anders inzamelen
We willen het onze inwoners steeds makkelijker maken hun afval nog beter te scheiden. Daarvoor zijn we in Woudhuis-Osseveld een proef begonnen met 'omgekeerd inzamelen'. Dat houdt in dat we het inzamelen van plastic en restafval omkeren. In de grijze container bieden inwoners hun plastic, blik en drankpakken aan, hun restafval brengen ze naar een inzamelpunt in de wijk. Bewoners van de buitengebieden hebben nu vier containers, een voor pmd (plastic, metaal en drankpakken), een voor gft, een voor papier en een voor restafval. Op die manier komt een maximale hoeveelheid grondstoffen beschikbaar voor hergebruik (recycling).

Wat hebben we niet gedaan?

Nieuw afvalplan
Het is ons niet gelukt u in 2015 een nieuw afvalplan (recycleplan) aan te bieden. We bieden u het plan in 2016 aan.

Cleantech
Het is ons ook niet gelukt in 2015 een netwerkbijeenkomst te organiseren met alle partijen die te maken hebben met productie, verkoop, gebruik, inzameling, bewerking en verwerking van oud papier. We hadden u dat beloofd tijdens het Cleantech congres in februari 2015. We organiseren de bijeenkomst in 2016. Het idee achter de bijeenkomst is: geen A4'tje de regio uit.

Ontwikkeling hoeveelheid restafval

Trendanalyse

De hoeveelheid restafval blijft minder worden. De hoeveelheid restafval was in 2015 net zoveel als de hoeveelheid gft. De gescheiden inzameling van gft blijft op onveranderd hoog.

Doelstelling

Middels uitvoering van vergunningverlening, toezicht, handhaving en planadvisering reguleren van de gewenste balans tussen de functies wonen, werken en recreëren. Verduurzaming middels projecten op het gebied van bodem, geluid, energie en luchtkwaliteit.
Uitvoering van rijks- provinciaal en regionaal beleid en het uitvoeren van gemeentelijk beleid met betrekking tot het voorkomen, beperken dan wel beheersen van bodem-, water- en luchtverontreiniging, geluidsoverlast en de toepassing van duurzame energie. Onder dit product valt onder meer: vergunningen, handhaving en toezicht, uitvoering milieu en werken voor derden. De uitvoering van deze milieutaken en het milieubeleid is vanaf 2013 via een dienstverleningsovereenkomst (DVO) belegd bij de Omgevingsdienst Veluwe IJssel (OVIJ). De gemeente Apeldoorn blijft verantwoordelijk voor de regie en het strategisch en tactisch milieubeleid en stelt de kaders waarbinnen de uitvoering moet plaatsvinden.
Doordat de taakuitvoering van vergunningverlening, toezicht- en handhaving is ondergebracht bij de OVIJ voldoet dit aan de landelijke kwaliteitscriteria 2.1.

Wat hebben we bereikt?

Kwaliteit leefomgeving
We hebben de kwaliteit van de leefomgeving verbeterd. We deden dat door:

• vergunningen juist te verlenen;
• te controleren of vergunningen werden nageleefd;
• professioneel te adviseren over milieuaspecten in (ruimtelijke) plannen.

Duurzaamheid
We hebben projecten op het gebied van bodem, geluid, energie en luchtkwaliteit uitgevoerd die hebben bijgedragen aan een duurzamer Apeldoorn.

U ziet de verantwoording over producten en uren bij de aanbieding van de jaarrekening van de Omgevingsdienst Veluwe-IJssel (OVIJ).

Programma Duurzaamheid/Energieneutraliteit

Doelstelling:
Zorgt voor een circulaire en gezonde maatschappij door het versnellen van de transitie naar meer energiebesparing en meer duurzame energieopwekking

Duurzaamheid binnen programma 4 vertaalt zich naar energieneutraliteit. Duurzaamheid is een groter begrip en op een andere plek in de MPB beschreven en uitgewerkt. Hier is energie het kernbegrip. De opgave op dit terrein kent twee hoofdthema’s: het verminderen van de energieverspilling of anders het versnellen van de transitie naar meer energiebesparing en als tweede hoofdthema het versnellen van de transitie naar het gebruik van meer duurzame energie of anders het versnellen van de transitie naar meer duurzame energieopwekking.

Vanuit dit programma wordt voortdurend, aan de hand van de twee thema’s, gesondeerd wat er leeft bij bedrijven en burgers om vervolgens, in overleg, samen te bekijken wat de gemeente hierbij kan betekenen. Dit kan zeer divers zijn en afhankelijk van de vraag. Stimulerend, faciliterend, weghalen belemmeringen, adviserend, regisserend en soms ook financieel ondersteunend door de uitvoering van een aantal financieringsmogelijkheden. Kern is dat vanuit dit programma verbindingen worden gelegd tussen partijen en betrokkenen zodat bestaande initiatieven sneller tot volle wasdom kunnen komen.

Aan kiempjes die uit het zaad ontspruiten, moet je zeker niet te hard trekken, want
dan breken ze. Selecteer de kiempjes die de planten gaan opleveren die je hebben wilt, goed groeien en op de juiste plaats staan. Geef deze zo nodig wat water en voedsel, hou gulzige grazers op afstand en laat vooral de tijd en het eigen ontwikkelplan van de plantjes hun werk doen. Het is de omgekeerde participatieladder: Bewoners en bedrijven bepalen zelf in welke mate zij de gemeente willen betrekken bij hun initiatieven. De gemeente stimuleert, ondersteunt, adviseert en zo nodig regisseert hierbij.

Bestaand vastgesteld beleid:
Routekaart Apeldoorn Energieneutraal 2020

Prestaties

• Uitvoeren van het ISV-bodemprogramma 2010-2015;
• Uitvoeren gemeentelijke Geluidsnota en actieplan Omgevingslawaai;
• Uitvoeren van de Uitvoeringsnota Lucht en het Regionaal Programma Luchtkwaliteit;
• Uitvoeren van het Handhavingsprogramma;
• Uitvoeren actualisatieprogramma vergunningen;
• Milieuadvisering in ruimtelijke plannen.

Wat hebben we gedaan?

Bodem (inclusiefBROA Bodemmodule)
We hebben het laatste deel van het ISV-bodemprogramma 2010-2015 uitgevoerd. We deden dat zo goed als dat mogelijk was binnen de stagnerende bouwontwikkelingen. We hebben nog een bedrag aan subsidie over. Dat blijft gereserveerd voor uitvoering van onze bodemopgave.
We hebben in 2015 een begin gemaakt met uitvoering van 2e nationaal bodemconvenant 2016-2020. Dat geldt vanaf 2016. Wat hebben we onder andere gedaan?

• We zijn begonnen met de uitvoering van het Gebiedsgericht Grondwaterbeleid.
• We zijn begonnen met de aanpak van het arseendossier.
• We hebben voormalige stortplaatsen beheersbaar gemaakt.

We werken in 2016 en volgende jaren verder aan onze bodemopgave.

Geluid
We zijn begonnen met isolatie van woningen aan de Eerbeekseweg in Loenen. We hebben de projecten voorbereid voor isolatie van woningen aan de Deventerstraat, Vosselmanstraat, Wilhelmina Druckerstraat, Anklaarseweg en Zutphensestraat in Apeldoorn. De uitvoering van deze projecten is onderdeel van de geluidsopgave van onze gemeente.

Lucht
We hebben het grootste deel van de maatregelen uit het Regionaal Samenwerkinsprogramma Luchtkwaliteit uitgevoerd. Met de rest van de maatregelen zijn we in 2015 begonnen met de uitvoering. We ronden die in 2016 af. Het gaat om de volgende maatregelen:

• maatregelen om het verkeer beter te laten doorstromen;
• aanleg van laadpalen voor elektrische auto's;
• maatregelen om het gebruik van e-scooters te promoten;
• verbetering van openbare fietsenstallingen en fietsenstallingen bij bushaltes.

Handhaving
We hebben het Handhavingsprogramma uitgevoerd volgens de planning. We hebben daarbij extra aandacht gegeven aan risicobedrijven. We zijn de procedure begonnen om Breustedt Chemie een dwangsom op te leggen om de bodemverontreiniging op hun voormalige bedrijfsterrein op te lossen. We hebben een nieuwe manier van werken vastgesteld om de naleving van wetten en regels te controleren. Daarmee pakken we onze handhaving strategisch, preventief en efficiënt aan.

Vergunningen
We hebben het geplande actualisatieprogramma vergunningen uitgevoerd. We hebben vergunningen van lpg-tankstations aangepast. We hebben ook veel aandacht besteed aan de biomassavergister aan de Kleinedijk in Klarenbeek.

Advisering
We hebben adviezen gegeven over ruimtelijke planontwikkeling. Daarmee hebben we ervoor gezorgd dat daarbij wordt gebruik gemaakt van actuele, volledige en kwalitatief juiste informatie over het milieu. De adviezen gingen ook over een aantal planologische knelpunten zoals Zalencentrum De Nieuwe Zweep in Klarenbeek en Familiepretpark Koningin Julianatoren.
We hebben meer adviezen gegeven over energie, klimaat en duurzaamheid. Dat past bij de ambities die we op die gebieden hebben. Het ging daarbij om:

• mogelijkheden van bodemenergie;
• woningisolatie;
• verduurzaming van ons eigen vastgoed;
• het opzetten van een energieplatform;
• extra aandacht voor toepassing van energiebesparende maatregelen bij reguliere bedrijfscontroles.

Energietransitie
We hebben het externe transitieteam gevraagd ons te adviseren over het proces om te komen tot een heldere ambitie van en door de gemeenschap. We nemen dat advies mee bij de uitvoeringsagenda waarmee we de transitie naar meer energiebesparing en meer duurzame energieopwekking willen versnellen.

• We hebben samen met landelijke partijen initiatieven met partners in de wijk ondersteund. Dat heeft resultaat opgeleverd in de wijk Kerschoten en in Loenen. Lokale energiebedrijven (waaronder DeA) hebben 9 scholen en 111 huurwoningen voorzien van zonnepanelen. Dat was onderdeel van het regiocontract.
• We hebben de Vereniging van Eigenaren van Lindenhove (een complex met 180 serviceappartementen in Apeldoorn) geholpen bij een Nul-op-de-meter renovatie.
• De Energie-expeditie Apeldoorn heeft drie woningen opgeleverd die zo zijn gerenoveerd dat ze energieneutraal zijn. Er zijn plannen om nog eens tien woningen zo te renoveren.
• We hebben 2.348 individuele en 25 collectieve aanvragen behandeld voor subsidie voor het isoleren van bestaande particuliere woningen. De omzet van de maatregelen die subsidie kregen was € 6.091.273.

Duurzame energie
We hebben de uitgifte in erfpacht voorbereid van een perceel grond in Zuidbroek voor de installatie van zonnepanelen. Dat biedt mogelijkheden om op een grootschalige manier duurzame energie op te wekken. Het gaat om een strook van 60 tot 85 bij 615 meter (4 ha). We hebben het perceel begin 2016 op de markt gebracht.
We hebben ook in 2015 de kansen verkend voor opwekking van duurzame energie (waaronder windenergie), natuur en recreatie bij de ontwikkelingen in Beekbergsebroek.

Biomassa
We hebben het programma Biobased Industry afgerond. Dat heeft het plan opgeleverd voor een biogasnetwerk, dat het bedrijfsleven gaat aanleggen. We hebben ook plannen gemaakt voor de opzet van biomassarotondes. Daar kunnen vraag en aanbod op elkaar worden afgestemd van groene reststromen zoals gemeentelijk groenafval. Gemeenten in de Cleantech regio Stedendriehoek gaan hun aanbod bundelen om schaalvoordeel te bereiken. Als eerste stap daarvoor gaan ze de verwerking van hun aanbod samen aanbesteden.

Gemeentelijk vastgoed
We zetten stevig in op de verduurzaming van ons eigen vastgoed.

Wat hebben we niet gedaan?

We hebben nog geen (financiële) middelen van anderen gekregen om activiteiten voor verduurzaming zoals die in Loenen en Kerschoten ook in andere wijken en dorpen uit te voeren. We hebben wel een EU-aanvraag (INTERREG) voorbereid voor uitbreiding van de activiteiten in Loenen. We deden dat in samenwerking met de stichting Loenen Energie Neutraal.

Topindicatoren

* Label A inclusief A+ en A++; Label A++ is de meest energiezuinige categorie.

Trendanalyse

We hebben begin 2015 de 'voorlopige' energielabels toegekend. Die zeggen niet zo heel veel over het werkelijke label. Dat komt omdat de aannames die de basis vormen voor het voorlopige label, vaak niet kloppen met de werkelijkheid. Vaak hebben inwoners bijvoorbeeld al iets gedaan aan woningisolatie.
Er zijn nu ongeveer 24.000 labels geregistreerd. Dat is ongeveer een derde van de woningvoorraad. Het gaat daarbij vooral om huurwoningen.

Begin 2015 was de gemiddelde energie-index van woningen met een energielabel 1,66. Dat is ongeveer gelijk aan label D.